رسول جعفریان: مبدع اصطلاح کذایی خلیج عربی جمال عبدالناصر نبود/ نوشته ی داخل عبای بحرینی برملا می کند

ماهرخ ابراهیم پور: بزرگداشت «روز ملی خلیج فارس» و رونمایی از ارج نامه ی دکتر محمدباقر وثوقی با همراهی گروه تاریخ دانشگاه تهران، انتشارات نگارستان اندیشه و انجمن ایرانی تاریخ دوشنبه 10 اردیبهشت در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

دکتر محمدباقر وثوقی، استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران است که روز خلیج فارس به پیشنهاد او در تقویم ایرانی جای داده شد. او سال ها در زمینه مطالعات تاریخی خلیج فارس پژوهش می کند. همچنین چندین سال در چین و کره مطالعات ایران شناسی را دنبال کرد و در همین زمینه آثاری را به چاپ رساند. مطالعات پژوهشی وثوقی در کتاب های زیادی ثبت شده از جمله «اطلس تاریخ بنادر و دریانوردی ایران» که به عنوان کتاب برگزیده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی شناخته شد.

جعفریان: عرب ها از سال ها قبل دنبال مسیله ی خلیج عربی بودند

رسول جعفریان، استاد تاریخ دانشگاه تهران طی سخنانی در این مراسم اظهار داشت: من دوستی داشتم که برایم خیلی عزیز بود و به رحمت خدا رفت. روزی در منزلش بودم که به من گفت: پدرم رفیق باقر کاظمی (وزیرخارجه پهلوی اول و دوم در چند کابینه و عضو جبهه ملی) بود. او عبایی را که از یک شیخ بحرینی گرفته بود، به پدرم داد. پدر دوست من فرد متدینی بود که او را دورا دور می شناختم. دوستم گفت حالا عبا به من رسیده و من می خواهم عبا را به شما بدهم. دوستم عبا را آورد و من فکر کردم. چه زمانی عبا را به پدر دوستم داده بود؟ به نظرم باید قبل از سال 1332 بوده باشد، چون باقر کاظمی در آن موقع آخرین سمت سیاسی را داشت. شاید در دوره رضاشاه و شاید در دهه 1320.

استاد تاریخ دانشگاه تهران عنوان کرد: وقتی عبا را برانداز کردم، پارچه ی قشنگ و لطیفی داشت و دارای قیطون هایی طلایی، مانند آنچه در عبای شیوخ عرب دیده اید. در پشت عبا نوشته شده بود که انتاج شرکت حاج علی بن احمد بوکنعان و اولاد. بالای آن نوشته البحرین الخلیج العربی

رسول جعفریان گفت: این عبا نشان می دهد که عرب ها از سال ها قبل دنبال مسیله خلیج عربی بودند و پارچه ای که پشت عبا چسبیده بود تعبیر غلط، نادرست و ساختگی را داشت و با زمان جمال عبدالناصر خیلی فاصله دارد. لذا عرب ها از سالها قبل این فعالیت را شروع کرده بودند حتی قبل از تاسیس اتحادیه عرب و پیش از آن که جمال عبدالناصر آن تعبیر غلط را درباره خلیج فارس به کار ببرد. البته که عبدالناصر در این بازی افتاد و این اصطلاح را علنی کرد. فعلا این عبا دست من است. با یک سند تاریخی که هیچ جا هم نمی توان آن را درآورد. چه باید کرد؟ مثلا بروم و بگویم من عبایی دارم که پشت آن نوشته شده خلیج کذا! اگرچه نوشته ی پشت عبا نشان می دهد که فعالیت ها درباره ی تغییر نام خلیج فارس به پیش از تاسیس اتحادیه عرب و سخنان جمال عبدالناصر برمی گردد.

غصه خوردن وثوقی از ضربه به وحدت ملی

حمید احمدی استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران گفت: بیش از دو دهه است که با محمدباقر وثوقی آشنایی و ارتباط دارم و از فعالیت های پژوهشی او درباره ی لار و خلیج فارس اطلاع دارم و این آثار بسیار به لحاظ پژوهشی گران سنگ و مهم هستند.

او با اشاره به شحصیت ملی و میهنی وثوقی اظهار کرد: ما با هم درباره ی مسایل ملی، قومی و میهنی سخن می گوییم و درباره ی خرابکاری های داخلی علیه وحدت و تمامیت ارضی ایران، دسیسه های خارجی و بی خردی های تصمیم گیران داخلی و عوامل نفوذی برای درهم شکستن میراث ملی و فرهنگی مان غصه می خوریم. بارها با او مشورت کرده ایم که درباره ی فلان مسیله ی قومی و ملی که به ایران ضربه می زند، چه باید بکنیم؟ او راهنمایی هایی می کرد که با توجه به آن سعی می کردیم فلان مسیله یا جریان را اصلاح کنیم.

این استاد علوم سیاسی بیان کرد: به یاد دارم در یک مسیله با هم بحث می کردیم؛ از حسن حبیبی یاد کرد که تا وقتی زنده بود در سیستم نفوذ داشت و در تلاش بود جلوی چنین خرابکارهایی را که بر اثر بی عقلی ها و نفوذ علیه وحدت ملی و فرهنگ و تمدن ما انجام می شد، بگیرد.

حمید احمدی با اشاره به پژوهش های ایران شناسی وثوقی در شرق گفت: او در این زمینه با آشنایی که با زبان چینی و کره ای دارد پژوهش هایی در شرق انجام داد و در همین رابطه به خاطر دارم یک مقاله نوشت که قرار بود به زبان انگلیسی منتشر شود که در آن بر این نظر بود؛ گنگ دژی که در شاهنامه آمده و سیاوش آن را در توران ساخته بود، در کره واقع شده است!

25957