برگزیدگان جشنواره نمایشنامه نویسی چهارراه معرفی شدند/ این رویداد تلاقی هنر، ادبیات، تاریخ و تیاتر است

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، آیین اختتامیه سومین جشنواره سراسری نمایشنامه نویسی اقتباسی چهارراه با حضور محسن سوهانی مدیر مرکز هنر های نمایشی رادیو و مدیر رادیو نمایش، ایوب آقاخانی مدیر دفتر مطالعات و پژوهش های مرکز هنر های نمایشی حوزه هنری و طراح و دبیر این مسابقه، شهرام زرگر و رامتین شهبازی داوران سومین دوره این رویداد و صابری تیاتر پژوه و نویسنده در سالن صفارزاده برگزار شد.

ایوب آقاخانی که موسس این رویداد هنری بوده در اشاره به روند برگزاری سه دوره جشنواره سراسری نمایشنامه نویسی اقتباسی چهارراه گفت: وقتی اپیدمی کرونا در ایران رخ داد، ما در مرکز هنر های نمایشی حوزه هنری وارد طراحی مسایل و مقوله هایی شدیم که به هشتک «در خانه بمانیم» اعتبار دهد. در این راستا اتفاقات بزرگی هم رقم خورد که یکی از آنها مسابقه “تیاتر مان” بود که هنرمندان تیاتری را ترغیب به تولید اثر به صورت خانوادگی می کرد. همچنین مسابقه ای طراحی شد که در بزنگاهی که بر ترمیم و بازیابی زبان فارسی تاکید شده بود نوقلمان و صاحبان قلم که پیش از این جایگاه شایسته ای کسب کرده بودند را وارد مسابقه ملی نمایشنامه نویسی چهارراه می کرد.

وی با یادآوری اینکه در جشنواره سراسری نمایشنامه نویسی اقتباسی چهارراه شرکت کنندگان موظف به نمایشنامه نویسی بر اساس منابع معرفی شده هستند بیان کرد: فراخوان دور اول مسابقه در سال 1399 منتشر شد و به زعم خودمان جوایز نسبتا درخور هم برایش تدارک دیده شد تا افراد در خانه بمانند و به پژوهش و تولید اثر بپردازند.

آقاخانی ادامه داد: در نخستین دوره دفتر مطالعات و پژوهش های مرکز هنر های نمایشی حوزه هنری به عنوان دبیرخانه این رویداد معرفی شد و 4 منبع گلستان سعدی، شاهنامه فردوسی، مثنوی مولانا و جوامع الحکایات و لوامع الروایات برای اقتباس در نظر گرفته شد که آشنایی افراد با این آثار باعث شد تا با استقبال بسیار گسترده ای مواجه شویم و همین امر هم پروسه قضاوت را پیچیده کرد. اقبال عموم افراد این مسابقه را به دور دوم کشاند و در حالیکه این رویداد صرفا برای اپیدمی کرونا طراحی شده بود با حمایت کوروش زارعی مدیر مرکز هنر های نمایشی حوزه هنری دور دوم جشنواره سراسری نمایشنامه نویسی اقتباسی چهارراه با انتشار فراخوان آغاز شد.

وی افزود: در دوره دوم از شرکت کنندگان خواستیم 4 اثر «سمک عیار»، «اقبال نامه یا خردنامه»، «مرزبان نامه» و «بهارستان یا روضه الاخیار» را بخوانند. در این دوره تعداد آثار کاهش پیدا کرد اگرچه آثار قابل اعتنایی هم ارایه شد.

آقاخانی اعلام کرد: فراخوان دوره سوم این رویداد در شرایطی تغییر یافت که شرکت کنندگان مکلف به تذکره نامه نویسی یا تولید اثر با زندگی نامه بر اساس ادبیات کهن شدند. به عبارتی دیگر شرکت کنندگان درباره زندگی ادیبانی که تاریخ ادبیات ایران را رقم زدند دست به تولید زدند.

وی خاطرنشان کرد: دفتر مطالعات و پژوهش های مرکز هنر های نمایشی حوزه هنری برای ایجاد دامنه و وسیع تر شدن تولیدات 8 شخصیت ادبی که شامل فردوسی، سعدی، خیام نیشابوری، نظامی گنجوی، شیخ بهایی، مولانا، عطار نیشابوری و ناصر خسرو را معرفی کرد. در این دوره 63 اثر از 20 استان به دستمان رسید و در دو دوره مورد بررسی قرار گرفت.

انگیزه مندی شرکت کنندگان یک بضاعت است

وی تاکید کرد: آنچه مبارک است این است که بضاعت نمایشنامه نویسی بیشتر از آن چیزی است که تصور می کنیم. من همچنین انگیزه مندی را در این مقال، بضاعت تعبیر می کنم یعنی علاقه بالا است و آدم های بی شماری هستند که به یک جرقه نیاز دارند تا شعله ور شوند و این مسیولیت مدیران فرهنگی، نهادها، سازمان های مرتبط، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه هنری، شهرداری و آموزش و پرورش و بسیاری از نهاد هایی است که مستقیم یا غیرمستقیم این مسیولیت را عهده دار هستند.

وی ادامه داد: به عنوان شخصی که به برکت تیاتر بیش از نیمی از جهان را دیده شهادت می دهم که ما از همه جهان آغشته تر به فرهنگ هستیم چراکه وقتی یک میوه فروش اثری درباره عطار می نویسد یعنی او میداند که عطار کیست.

وی بیان کرد: من اینکه نمایشنامه نویسی کار به چالش فکری و اصطکاک فکری دارد را یک برکت حساب می کنم. ما رد آستانه رسیدن به گنج زیرخاک هستیم و فقط باید با بیل هایی، چون جشنواره نمایشنامه نویسی چهارراه به خاک برداری بپردازیم. ما باید بدانیم که اگر این حوزه را تقویت کنیم و مفهوم دیالوگ یعنی گفتگوی ثمربخش مبتنی بر انگیزه ها که با نکاتی نهفته به نتیجه مشترک ختم می شود، پیش رویم اتفاقات بزرگی رقم خواهد خورد.

آقاخانی افزود: ما جامعه ای هستیم که اگر گشایش در بستر فرهنگ و دیالوگ را در سطوح مختلف جامعه یاد بگیریم بسیاری از بغض های جامعه برطرف می شود.

سوهانی مدیر مرکز هنر های نمایشی رادیو و رییس رادیو نمایش گفت: جشنواره سراسری نمایشنامه نویسی اقتباسی چهارراه به سه دلیل رویداد مهم و جریان سازی می تواند برای فرهنگ و هنر نمایش باشد. اول آن که تلاش ستودنی برای کشف و پرورش سرمایه انسانی در مسیر توسعه بیش از هر چیز به سرمایه انسانی نیاز است که بسیار مهم، سخت و چندوجهی است که هم هوش و هم تعلیم و تربیت می خواهد. دوم آن که به نیاز ها و اقتضاعات نسل جدید که در بستر اینترنت قواعد و زمین بازی را تغییر داده، توجه دارد و سوم آن که ما صاحب فرهنگ غنی هستیم که در آثار بزرگان نهفته است و اهمیت جشنواره نمایشنامه نویسی چهارراه این است که می تواند همه اینها را به هم پیوند زند.

چهارراه می تواند یک مدل فرهنگی ارتباطی باشد

وی تاکید کرد: جشنواره سراسری نمایشنامه نویسی اقتباسی چهارراه می تواند یک مدل فرهنگی ارتباطی باشد و نه تنها یک نام برای یک رویداد.

مدیرمرکز هنر های نمایشی رادیو و رییس رادیو نمایش اظهار کرد: با تفکر به این که چطور می توان سهمی در برداشت از این محصول خوب داشت دو پیشنهاد ارایه کردم که یکی این بود که از همه نویسندگان که در دوره های پیشین داشتند دعوت کنیم که به دفتر ادبیات نمایشی رادیو بپیوندند و روی موضوع ادبیات کهن آثار اقتباسی برای رادیو تولید کنند. دوم این که ما سه کار شاخص و برگزیده را در دفتر ادبیات به عنوان آثار رادیو تیاتر تولید کنیم تا بتوانند در رویداد هایی مثل جشنواره فجر بروز و ظهور پیدا کنند.

آقاخانی در تکمیل صحبت های سوهانی افزود: برگزیدگان سه دوره جشنواره چهارراه می توانند برای تولید متن در حوزه ادبیات کهن به دفتر ادبیات بپیوندند.

وی ادامه داد: اگر به دور چهارم جشنواره سراسری نمایشنامه نویسی اقتباسی چهارراه رسیدیم مثل دومین دوره این رویداد، برگزیدگان در رادیو تیاتر به اجرای اثر می پردازند. همچنین نشر سوره آنلاین هم اعلام آمادگی کرده تا در حوزه نشر به ما کمک کند و آثار برگزیدگان را با نام «چهار گوهر» به چاپ رساند.

در ادامه رامتین شهبازی داور جشنواره گفت: جشنواره سراسری نمایشنامه نویسی اقتباسی چهارراه قطاری است که در حال حرکت است و افت و خیز هایی خواهد داشت ولی با رویه ای که دارد رسیدن به نقطه ایده آل دور از ذهن نیست. در میان آثاری که به دبیرخانه رسید مهم این بود که به آثار کلاسیکی می پرداخت که جدای از بعد فرهنگی که دارد، می تواند به عنوان دستاورد مهمی در حوزه پژوهش مورد استفاده قرار گیرد.

وی در ادامه به 7 نمایشنامه ای اشاره کرد که در قالب دو کتاب با عنوان چهار گوهر توسط انتشارات سوره آنلاین منتشر شده است.

پس از رونمایی از طراحی جلد دو کتاب «چهار گوهر» آقاخانی گفت: چهارراه از دید من تلاقی هنر، ادبیات، تاریخ و تیاتر است که امیدوارم به نتایج گوهرین برسد.

بر اساس اطلاعات ارایه شده در این نشست نمایشنامه های «چو ایران نباشد»، «شگفت و شکست ناپذیر» و «هزاره های سنگی» در جلد اول کتاب چهار گوهر و نمایشنامه های «اتوپیا»، «آیین جوان کشی رستم کشی» و «ستاره خوارزم» در جلد دوم این کتاب منتشر شده است.

معرفی برگزیدگان

در بخش معرفی برگزیدگان هم از زینب زاولان نویسنده نمایشنامه «گنجینه های گنجه» از استان اصفهان، آرزو بهرامی نویسنده نمایشنامه «ماه در پرند سیاه» از استان زنجان و مرتضی مرتضوی راد نویسنده نمایشنامه «تاصبح» از استان قم تقدیرشد.

همچنین فاطمه داودی مازندرانی و مرجان فخار نویسندگان نمایشنامه «گنج پنجم» از دو استان تهران و مرکزی رتبه سوم، مهدی یزدانی نویسنده نمایشنامه «خسرو شیرین شاپور» از استان تهران رتبه دوم را دریافت کردند. همچنین دیپلم افتخار رتبه نخست به محمد ایرانی نویسنده نمایشنامه «نام من زندگی است» از شهرستان شهریار استان تهران اختصاص یافت.

تاثیر جشنواره چهارراه

در پایان این مراسم فاطمه داودی مازندرانی و مرجان فخار که در آیین اختتامیه جشنواره نمایشنامه نویسی چهارراه حضور داشتند از تجربه مشترکشان برای نگارش نمایشنامه «گنج پنجم» گفتند و یادآور شدند که با شرکت در یک کارگاه آموزشی با هم آشنا شده اند و تصمیم به نگارش نمایشنامه ای مشترک گرفتند.

مرجان فخار نویسنده نمایشنامه «گنج پنجم» گفت: خانم داودی استاد ادبیات است ولی من چیزی از ادبیات نمیدانستم و صرفا اطلاعاتم از ادیبان در حد کتاب های درسی بود، اما جشنواره نمایشنامه نویسی چهارراه باعث شد به قدری خیام بخوانم که حالا بسیاری از اشعار این ادیب را حفظ شوم.

در پایان این مراسم ایوب آقاخانی به برگزیدگان یادآور شد که حوزه هنری انقلاب اسلامی استفاده از نمایشنامه ها را در قالب اجرا های رادیویی و جلسات نمایشنامه خوانی را با ذکر نام مولف بر خود آزاد می داند.