افشاگری دی ولت از سند محرمانه ای که می توانست به جنگ اوکراین پایان دهد

نشریه آلمانی دی ولت شرح مفصلی از پیش نویس یک پیمان صلح برای پایان دادن به جنگ بین اوکراین و روسیه بر اساس توافق نامه استانبول منتشر کرده که هرگز در بهار 2022 امضا نشد. این نشریه می نویسد: حتی با اینکه دو سال گذشته، این معامله همچنان سودآور به نظر می رسد.

به گزارش آسیاننت، در مقاله دی ولت از این سند آمده است: هر دو طرف متخاصم تا 15 آوریل 2022 تقریباً روی همه نکات توافق داشتند، بجز چند مورد که باید شخصاً توسط ولادیمیر پوتین و ولودیمیر زلنسکی، رییسان جمهور روسیه و اوکراین در نشست سران مورد بحث قرار می گرفت، اما این اتفاق هرگز نیفتاد.

براساس این گزارش، طبق ماده یک پیش نویس معاهده، اوکراین متعهد به «بی طرفی دایمی» می شد. بنابراین، کی یف از هرگونه عضویت در ایتلاف های نظامی از جمله ناتو، خودداری می کرد؛ همچنین هرگز به دنبال «دریافت، تولید یا دستیابی» سلاح هسته ای نمی رفت، به نیروهای خارجی اجازه ورود به کشورش را نمی داد و زیرساخت های نظامی خود از جمله فرودگاه ها و بنادر دریایی را در اختیار کشور دیگری قرار نمی داد. علاوه بر این، کی یف از برگزاری مانورهای نظامی با مشارکت خارجی و از شرکت در هرگونه درگیری نظامی خودداری می کرد. طبق ماده سه این سند، هیچ چیز مستقیماً مانع از عضویت کی یف در اتحادیه اروپا نمی شد و در مقابل، روسیه قول می داد که دیگر به اوکراین حمله نکند.

در این توافقنامه تاکید شده بود: برای اینکه کی یف بتواند از این موضوع مطمین شود، مسکو موافقت می کرد که پنج عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل متحد – ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، چین و خود روسیه – تضمین های امنیتی جامعی را به اوکراین ارایه دهند. در ماده پنج پیش نویس معاهده، کی یف و مسکو بر روی مکانیزمی به توافق می رسیدند که یادآور مقررات کمک ناتو است. در صورت «حمله مسلحانه به اوکراین»، کشورهای ضامن متعهد می شوند که از کی یف در حق دفاع از خود، که در منشور سازمان ملل آمده است، حداکثر به مدت سه روز حمایت کنند. این کمک می توانست با «اقدام مشترک» تمام یا یکی از قدرت های ضامن انجام شود.

براساس این گزارش، طبق ماده 15، این معاهده باید توسط هر یک از کشورهای امضا کننده به تصویب می رسید تا از قدرت الزام آور تحت قوانین بین المللی اطمینان حاصل شود. با این حال، ضمانت های امنیتی روی میز در بهار 2022 نیاز به تایید ایالات متحده، چین، بریتانیا و فرانسه داشت.

در بخش دیگری از این توافقنامه، ماده 8 می گوید که کریمه و بندر سواستوپل از ضمانت های امنیتی مستثنی هستند. بنابراین، کی یف در واقع کنترل شبه جزیره را به روسیه می داد. در این سند مشخص نیست که کدام بخش از شرق اوکراین باید از وعده های کشورهای ضامن در مورد حفاظت حذف شود و بر این اساس تحت کنترل روسیه باقی بماند. اما بیانیه استانبول نشان می دهد که کی یف موافقت کرده است که بخش هایی از مناطق دونتسک و لوهانسک را که روسیه پیش از شروع جنگ کنترل می کرد، تحت اختیار داشته باشد. در حالی که روسیه خواستار تعیین مرزهای دقیق در نشست پوتین و زلنسکی بود، کی یف با تاکید بر این که این مرزها بر اساس تفسیر اوکراینی باشد، امتناع کرد.

دی ولت نوشته است: در جریان مذاکرات، روسیه به صراحت اعلام کرد که آماده خروج از اوکراین است، اما نه از کریمه و آن بخش از دونباس که باید از ضمانت های امنیتی مستثنی شود. یعنی روسیه باید در 24 فوریه 2022 نیروها را اساساً از اوکراین خارج می کرد. سران کشورها باید جزییات خروج نیروها را مستقیماً بررسی می کردند. مسکو درخواست اوکراین مبنی بر اینکه کشورهای ضامن می توانند در صورت حمله، منطقه پرواز ممنوع بر فراز اوکراین ایجاد کنند، رد کرد.

به نوشته این روزنامه، اندازه آینده ارتش اوکراین نیز حل نشده باقی ماند. کی یف تا حدی به درخواست های روسیه برای غیرنظامی سازی پاسخ می داد. بر اساس ضمیمه یک، مسکو از کی یف می خواست ارتش خود را به 85 هزار سرباز کاهش دهد و اوکراین یک گروه 250000 سرباز را پیشنهاد کرد. در مورد میزان تجهیزات نظامی نیز نظرات متفاوت بود. روسیه خواستار کاهش تعداد تانک ها به 342 تانک شد، در حالی که کی یف می خواست آن را به 800 دستگاه برساند. اوکراین فقط می خواست تعداد خودروهای زرهی را به 2400 دستگاه کاهش دهد. در حالی که روسیه خواستار باقی ماندن تنها 1029 دستگاه بود. تفاوت در مورد توپخانه نیز بسیار زیاد بود. مسکو 519 توپ را برنامه ریزی کرده بود، کی یف – 1900. کی یف می خواست 600 سامانه موشک پرتاب چندگانه با برد تا 280 کیلومتر را حفظ کند. طبق برنامه روسیه، باید 96 عدد از آنها با حداکثر برد 40 کیلومتر وجود داشته باشد. به درخواست روسیه، تعداد خمپاره ها باید به 147 و موشک های ضد تانک – به 333، به درخواست کی یف – به ترتیب به 1080 و 2000 کاهش یابد. علاوه بر این، قرار بود نیروی هوایی اوکراین کاهش یابد. مسکو خواستار ترک 102 جنگنده و 35 هلیکوپتر بود، کی یف بر 160 هواپیما و 144 هلیکوپتر اصرار داشت. بر اساس پیشنهاد روسیه، نیروی دریایی اوکراین باید دو ناو جنگی می داشت، طرف اوکراینی – هشت فروند می خواست.

در این گزارش آمده است: اوکراین با بخشی از خواسته های فدراسیون روسیه موافقت نکرد – تبدیل زبان روسی به عنوان دومین زبان رسمی در اوکراین، لغو تحریم های متقابل و انصراف از دعاوی در دادگاه های بین المللی. اما حتی با در نظر گرفتن این واقعیت که برخی از نکات بحث برانگیز باقی مانده بود، پیش نویس توافق نشان می دهد که طرفین چقدر به توافق صلح احتمالی در آوریل 2022 نزدیک بودند. قرار بود پوتین و زلنسکی در یک گفتگوی شخصی اختلافات باقی مانده را حل کنند.

به نوشته دی ولت، حتی پس از گذشت بیش از دو سال از جنگ، این توافق همچنان یک معامله خوب به نظر می رسد. یکی از اعضای هییت مذاکره کننده اوکراینی به دی ولت گفت: «این بهترین معامله ای بود که می توانستیم انجام دهیم. اوکراین چندین ماه است که در حالت تدافعی قرار گرفته و متحمل خسارات سنگینی شده است. با نگاهی به گذشته، اوکراین در آن زمان در موقعیت مذاکره قوی تری نسبت به اکنون قرار داشت.

این نشریه می نویسد: مذاکره کنندگان در آن زمان تصور می کردند که زلنسکی و پوتین این سند را در آوریل 2022 امضا می کنند. دیوید آراخامیا، مذاکره کننده اوکراینی در نوامبر 2023 در یک مصاحبه تلویزیونی گفت که چرا پوتین و زلنسکی هرگز در نشست نهایی صلح مورد انتظار ملاقات نکردند. او گفت بوریس جانسون، نخست وزیر وقت انگلیس در 9 آوریل به کی یف آمد و گفت لندن هیچ چیزی با پوتین امضا نخواهد کرد و اوکراین باید به جنگ ادامه دهد. جانسون بعداً این ادعا را رد کرد. با این حال، دلایلی برای شک وجود دارد که پیشنهاد ارایه تضمین های امنیتی به اوکراین در توافق با روسیه در این مرحله شکست خورد.

انتهای پیام