آیا نامنظم بودن قاعدگی پس از بارداری طبیعی است؟

در حالی که نامنظم بودن دوره های قاعدگی پس از بارداری امری رایج است پیگیری علائم و درک سازگاری های طبیعی بدن می تواند از نگرانی ها بکاهد. در ادامه اطلاعات کامل تری درباره ی این موضوع ارائه شده است.

به دنیا آوردن یک نوزاد تجربه ای زیبا و در عین حال دگرگون کننده برای بدن یک زن است. بسیاری از مادران تازه وارد درباره ی تغییراتی که پس از زایمان در بدنشان رخ می دهد به ویژه در مورد چرخه ی قاعدگی دچار سردرگمی می شوند. یکی از نگرانی های رایج نامنظم شدن قاعدگی پس از بارداری است. پاسخ کوتاه این است که: بله این اتفاق اغلب طبیعی است. با این حال دکتر «شری کومار سریواستاوا» مشاور ارشد بیمارستان شاردا – نویدا در گفت وگویی اختصاصی با تحریریه ی Onlymyhealth توضیح داد که عوامل مختلفی بر زمان و نحوه ی بازگشت قاعدگی پس از زایمان تأثیر می گذارند. در ادامه آن چه او با ما در میان گذاشت آمده است:

تغییرات هورمونی پس از زایمان

هورمون ها نقش مهمی در تنظیم چرخه های قاعدگی دارند. در دوران بارداری سطح هورمون های استروژن و پروژسترون به طور قابل توجهی افزایش می یابد. اما پس از زایمان این هورمون ها به سرعت کاهش می یابند که این موضوع منجر به مجموعه ای از تغییرات فیزیولوژیکی در بدن می شود. اگر مادری در حال شیردهی باشد هورمون پرولاکتین (که مسئول تولید شیر است) از تخمک گذاری جلوگیری می کند و همین موضوع می تواند باعث تأخیر در بازگشت قاعدگی شود. اما در مادرانی که شیر نمی دهند معمولاً قاعدگی طی ۶ تا ۸ هفته پس از زایمان بازمی گردد.

تأثیر شیردهی بر چرخه ی قاعدگی

شیردهی تأثیر زیادی بر قاعدگی دارد. در مواردی که مادر به صورت انحصاری به نوزاد شیر می دهد (یعنی نوزاد فقط از شیر مادر تغذیه می کند و هیچ مکملی دریافت نمی کند) به دلیل بالا بودن سطح پرولاکتین ممکن است قاعدگی برای چندین ماه بازنگردد. این اثر طبیعی ضدبارداری به نام «آمنوره ی شیردهی» شناخته می شود و موقتی است؛ همچنین از زنی به زن دیگر متفاوت است. با کاهش دفعات شیردهی احتمال بازگشت قاعدگی افزایش می یابد هرچند ممکن است چرخه ها در ابتدا نامنظم باشند.

بازیابی بدن و تنظیم دوباره ی چرخه ها

مدتی طول می کشد تا بدن به حالت طبیعی پیش از بارداری بازگردد. برخی از زنان در ماه های نخست پس از زایمان دچار خونریزی شدید لکه بینی یا چرخه های نامنظم می شوند. رحم که در دوران بارداری به شدت بزرگ شده به زمان نیاز دارد تا به اندازه ی طبیعی خود بازگردد و این روند می تواند به الگو های نامنظم خونریزی منجر شود.

عوامل شایع مؤثر بر قاعدگی پس از زایمان

عوامل متعددی می توانند بر زمان و منظم بودن بازگشت چرخه ی قاعدگی تأثیر بگذارند از جمله:

• عادات شیردهی: همان طور که گفته شد شیردهی انحصاری می تواند تخمک گذاری و قاعدگی را به تعویق بیندازد.
• سطح استرس: استرس جسمی روانی و احساسی می تواند تعادل هورمونی و نظم چرخه ها را بر هم بزند.
• الگوی خواب: مراقبت از نوزاد معمولاً با بی خوابی همراه است و این می تواند بر تعادل هورمونی تأثیر بگذارد.
• نوسانات وزنی: کاهش یا افزایش وزن پس از زایمان ممکن است سطح استروژن و در نتیجه چرخه ی قاعدگی را تحت تأثیر قرار دهد.
• بیماری های زمینه ای: مشکلاتی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا اختلالات تیروئید نیز می توانند باعث نامنظمی قاعدگی شوند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در حالی که نامنظم بودن قاعدگی پس از زایمان عموماً طبیعی است برخی علائم ممکن است نیازمند بررسی پزشکی باشند. در صورت مشاهده ی موارد زیر بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

• خونریزی بسیار شدید (مثلاً خیس شدن کامل یک نوار بهداشتی در هر ساعت)
• درد یا گرفتگی شدید
• عدم بازگشت قاعدگی تا بیش از یک سال پس از زایمان (در صورت عدم شیردهی)
• علائم وجود یک بیماری زمینه ای مانند رشد بیش از حد مو خستگی مفرط یا افزایش غیرمنتظره ی وزن

سخن پایانی

تجربه ی پس از زایمان برای هر زنی منحصر به فرد است. در حالی که نامنظم بودن قاعدگی پس از بارداری امری رایج است پیگیری علائم و شناخت تغییرات طبیعی بدن می تواند به کاهش نگرانی ها کمک کند. در صورت شک و تردید مشاوره با یک پزشک می تواند اطمینان و راهنمایی لازم را در مسیر بهبودی پس از زایمان فراهم سازد.