باشگاه ها به جای آموزش هواداران شواف داشته اند/ باشگاه های لیگ برتری سواد رسانه ای ندارند

روانشناس ورزشی در گفت وگو با آنا

دکتر کیوان ملانوروزی در گفت وگو با خبرنگار ورزشی خبرگزاری علم و فناوری آنا، درباره اتفاقات ناهنجار دیدار شب گذشته تیم های استقلال خوزستان و تهران در ورزشگاه شهدای فولاد و اتفاقاتی مشابه آن اظهار کرد: با رویکرد علمی، فرهنگی و ورزشی می توانیم دلایل رخ دادن چنین حوادث ناگواری را در ورزشگاه های کشور مورد ارزیابی قرار دهیم. این موضوع را می شود در مورد تمامی ورزش ها مورد نقد قرار داد ولی، چون فوتبال بیشترین مخاطب را به خود اختصاص می دهد پس به این ورزش پر مخاطب می پردازیم که علیرغم افت کیفی و عدم کسب نتایج مطلوب در سطح بین المللی، اما همچنان پرمخاطب ترین است و قطعاً جذابیت های بالای آن باعث شده تا کماکان علاقه مندان زیادی را به سوی خود جذب کند. 

فوتبالیست ها سوپرمن نیستند تا کار غیرمنتظره ای کنند

وی ادامه داد: از زمانی که قرارداد های خارج از عرف وارد فوتبال شده، این فشار ناخودآگاه به سطح جامعه وارد می شود. اینکه مرادوات و رد و بدل شدن پول در صنعت فوتبال بسیار زیاد است موضوع قابل انکاری نیست ولی برای جامعه ای که کِشِش چنین مبالغی را داشته باشد. قرارداد فوتبالیست ها بین ۱۰، ۲۰ تا ۵۰ میلیارد تومان در طول یک فصل است و تماشاگری که درآمدی ۱۵ تا ۲۵ میلیون تومان در ماه خودش، یا پدر و مادر و اطرافیانش دارند خودش را در مقام مقایسه می گذارد و می بینید یک فوتبالیست به طور متوسط در یک ماه ۲ تا ۵ میلیارد تومان درآمد دارد و طبیعی است که متناسب با چنین درآمدی، انتظار داشته باشد تا فوتبالیست تیم مورد علاقه اش درون زمین برنده باشد و بهترین بازی را ارائه کند. فوتبالیست ها که سوپرمن نیستند تا بتوانند درون زمین کار عجیب و غیرمنتظره ای کنند. طبیعتاً افزایش ارقام قرارداد ها به واسطه سودجویی هایی که از آن می شود موجب شده تا تماشاگران وقتی تیم شان بازنده می شود به خصوص برابر حریفی که انتظارش را ندارند، ناراحتی خود را با خشم و عصبانیت نشان دهند که نمونه های بروز خشم به دفعات دیده شده است.  

مدیران و مربیان عوامل غیرفوتبالی را دلایل ناکامی می دانند

این روانشناس ورزشی خاطرنشان کرد: مورد بعدی این است که تیم های ما در لیگ برتر از سواد رسانه ای استفاده نمی کنند. در واقع علم روانشناسی در ارتباط با مخاطبین را رعایت نمی کنند. جو سنگینی در گفتمان، حرف ها و رقابت ناسالمی که تیم ها به وجود آوردند، ابراز می کنند که این موارد باعث استناد تماشاچی به رفتار های عوامل تیم و باشگاه می شود. دلیل غیرفوتبالی برای تیم ها ببینند و در حقیقت خود فوتبالی ها هستند که هواداران را به سمت رفتار های خشن هل می دهند. باشگاه ها کلاس سواد رسانه برگزار نمی کنند و آنهایی که به عنوان روانشناس در تیم ها هستند هم کلاسی نمی گذارند تا بازیکنان، مربیان و حتی مدیران را مطلع کنند که چه رفتاری باید با تماشاگران و طرفداران تیم داشته باشند تا آنها به دنبال یک شکست یا یک تساوی رفتار های ناپسندی نداشته باشند. در حالی که تمامی مدیران و مربیان فوتبال دلایل ناکامی تیم شان را مسائلی غیرفوتبالی و خارج از مستطیل سبز عنوان می کنند و هواداران هم حرف عوامل تیم شان را می پذیرند. عدم سواد رسانه در تیم ها جرقه اول را در رفتار های خشونت بازی فیزیکی یا کلامی تماشاگران می زند. انتهایی ترین حلقه زنجیره برخورد های خشن تماشاگران زمان بروز آن است و باید از رخ دادن اتفاقات قبلی جلوگیری کرد. 

به ظاهر باشگاه ها کانون هواداران دارند

دکتر ملانوروزی یادآور شد: باشگاه ها با وجود هزینه های بالایی که می کنند غافل از این هستند که باید چه آموزش هایی را به عوامل تیم ها بدهند تا آنها در زمان ناکامی بدانند چه رفتار هایی را از خود نشان دهند تا منجر به درگیر های لفظی و فیزیکی نشود و شعار های تند و زننده به همراه آسیب به یکدیگر و اموال و وسائل ورزشگاه و تیم ها شکل نگیرد. سومین مورد کانون هواداران باشگاه ها هستند که در ایران به ظاهر داریم ولی در عمل کارآیی لازم را ندارد. کانون هواداران موظف است تا کلاس های آموزشی برای تماشاگران برگزار کند و نکات لازم را برای تشویق تیم به آنها آموزش دهد. در واقع ارتباط دو سویه ای را ایجاد کند که تماشاگران یاد بگیرند چه رفتار هایی از خود نشان دهند و اینکه گفته می شود ورزشگاه ها دارای صندلی باشد و بلیت فروشی براساس شماره صندلی انجام شود برای شناسایی تماشاگران است تا از رفتار های نادرست آنها جلوگیری شود. وقتی آموزش داده نشده و بیشتر شواف را در باشگاه ها دیدیم، طبیعتاً انتظار نداشته باشیم تا تماشاگران ارتباط عاطفی برقرار کنند و حرمت تیم مورد علاقه شان را نگه دارند. سهل انگاری در تربیت تماشاگران منجر به رخ دادن حوادث و حتی فجایعی می شود که نمونه های آنها را بار ها و بار ها دیده ایم و اگر تغییر نکنیم باز هم خواهیم دید. در صورتی که تمامی موارد را برای تماشاگران فراهم کردیم و باز هم تکرار کردند آن وقت باید انگشت اشاره را به سوی تماشاگران بگیریم و آنها را مسبب اتفاقات تلخ و ناگوار ورزشگاه ها و دیگر اماکن ورزشی بدانیم.